Ekolaur PIE w kategorii: Całokształt działalności na rzecz ochrony środowiska
Odznaka Honorowa Ministra Środowiska
Złota Odznaka Honorowa

Katowicki Holding Węglowy S.A.
ul. Damrota 16, 40-022 Katowice
tel. 32 757 30 69, fax 32 757 31 50
www.khw.pl

za: Działania proekologiczne realizowane w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego S.A.
za: Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
za: Zasługi dla Województwa Śląskiego.

Fot. 1.

Fot. 2.

Fot. 3.

Fot. 4.

Fot. 5.

Fot. 6.

Fot. 7.

Fot. 8.

Fot. 9.

Fot. 10.

Prowadzona w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. działalność górnicza uwzględnia zasady ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Katowicki Holding Węglowy S.A. posiada opracowaną „Strategię ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko oraz pełnego dostosowania do wymogów Unii Europejskiej”.

Celem ograniczenia, względnie eliminacji uciążliwości nieodłącznie związanych z działalnością przemysłową zakładów górniczych prowadzona jest szeroka działalność inwestycyjna, między innymi w zakresie:
– ochrony wód powierzchniowych;
– gospodarki odpadami wydobywczymi;
– ograniczenia emisji pyłów i gazów do atmosfery;
– ochrony przed uciążliwościami hałasu;
– rekultywacji terenów przekształconych działalnością górniczą.

Działalność kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. usprawniana jest również poprzez ich funkcjonowanie w oparciu o wymogi Systemu Zarządzania Jakością, Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy oraz Systemu Zarządzania Środowiskowego.

Wdrożenie przez Katowicki Holding Węglowy S.A. Zintegrowanego Systemu Zarządzania jest nowatorskim sposobem na poprawę efektywności działania Spółki.

OCHRONA WÓD POWIERZCHNIOWYCH

Realizowane przedsięwzięcia i uzyskane efekty ekologiczne:

– KWK „Murcki” (obecnie KWK „Murcki- Staszic” – Ruch „Boże Dary”):
Remont komory „B” osadników centralnych wód dołowych w Tychach-Czułowie – lata realizacji: 1999-2001, odtworzenie komory „C” osadników centralnych – lata realizacji: 2003-2006 (fot. 1).
Efektem ekologicznym jest przede wszystkim utrzymanie zdolności ograniczenia ilości zawiesiny odprowadzanej wraz ze ściekami do rzeki Mlecznej do wartości określonej w stosownym pozwoleniu wodnoprawnym, to jest na 35 Mg/l i poniżej.

– KWK „Mysłowice-Wesoła” – Ruch „Wesoła”:
Modernizacja oczyszczalni ścieków „Bioblok” (fot. 2) – lata realizacji: 1996-2001.
Oczyszczalnia oczyszcza obecnie 100 proc. ścieków komunalnych z osiedla Wesoła i kopalni.

„Budowa stacji uzdatniania wody” – lata realizacji: 1985-1996 (fot. 3).
Najważniejszymi efektami ekologicznymi są: możliwość uzdatnienia 980 000 do 1 200 000 m3 wody na rok, zmniejszenie zrzutu wód dołowych do cieków powierzchniowych oraz samowystarczalność pod względem zaopatrzenia kopalni w wodę.

Modernizacja oczyszczalni „Kremer” – lata realizacji: 2004-2011 (fot. 4).
Modernizacja umożliwiła uzyskanie lepszych parametrów oczyszczania ścieków poprzez usuwanie związków biogennych w ściekach sanitarnych, usuwanie tłuszczów, smarów i substancji ropopochodnych.

Zagospodarowanie wód dołowych i odpadów uwodnionych w zrobach kopalni – lata realizacji: 1997-2010.
Efektem ekologicznym jest zmniejszenie ładunku soli (Cl + SO4) w odprowadzanych wodach dołowych w 2011 r. o około 8,2 tys. ton na rok.

– KWK „Wieczorek”:
KWK „Wieczorek” w 1997 roku rozpoczęła realizację zadania mającego na celu rozdzielenie wód słabo i silnie zmineralizowanych z różnych dopływów.

– KWK „Wujek” – Ruch „Wujek”:
Ochrona wód przed zanieczyszczeniem – uporządkowanie gospodarki ściekowej zlewni rowu „Wujek” doprowadzającego ścieki do rzeki Rawy – lata realizacji: 2003-2007.
Inwestycja umożliwiła skierowanie większości ścieków do oczyszczalni oraz poprawiła jakość zasobów wód podziemnych i powierzchniowych.

– KWK „Staszic” (obecnie KWK „Murcki-Staszic” – Ruch „Staszic”):
Budowa osadnika do oczyszczania wód opadowych i roztopowych z odwodnienia terenu Zakładu Głównego – lata realizacji: 2006-2009.
Ograniczenie o 13,73 Mg/rok ilości zawiesiny odprowadzanej do potoku „Bolina Zachodnia” wraz z wodami opadowymi i roztopowymi.

GOSPODARKA ODPADAMI WYDOBYWCZYMI

Gospodarka odpadami prowadzona jest zgodnie z obowiązującą Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. nr 185, poz. 1243, tekst jednolity z późn. zm.) oraz aktami wykonawczymi do ww. ustawy, w oparciu o program obejmujący sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów, minimalizacji ich ilości, usuwania, odzysku oraz unieszkodliwiania z wyodrębnieniem postępowania z odpadami niebezpiecznymi.

Realizowane przedsięwzięcie i uzyskane efekty ekologiczne:

– KWK „Staszic” (obecnie KWK „Murcki-Staszic” – Ruch „Staszic”):
Modernizacja obiegu wodno-mułowego – lata realizacji: 2006-2008.
Uzyskany efekt ekologiczny: zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów wydobywczych (mułów popłuczkowych) o 120 Mg/dobę.

OGRANICZENIE EMISJI PYŁÓW I GAZÓW DO ATMOSFERY

Źródłem zorganizowanej emisji pyłów w kopalniach są Zakłady Mechanicznej Przeróbki Węgla i kruszarnie. Kopalnie dążą do tego, aby urządzenia redukujące wielkość emisji pyłu – odpylacze – były w pełni dyspozycyjne i niezależnie od upływającego czasu posiadały wysoki poziom skuteczności (poprzez regularne kontrolowanie oraz prowadzenie okresowych remontów).

Realizowane przedsięwzięcie oraz efekty ekologiczne:

– KWK „Mysłowice-Wesoła”: Modernizacja stacji odmetanowania – lata realizacji: 2004-2009.
Przedsięwzięcie polegało na rozbudowie instalacji rurociągów do ujmowania mieszanki metanowo-powietrznej na dole kopalni i modernizacji istniejącej stacji odmetanowania, która zlokalizowana jest na terenie szybów wentylacyjnych KWK „Mysłowice- Wesoła”. Korzyści wynikające z realizacji przedsięwzięcia polegają na:
– obniżeniu stężenia metanu w powietrzu na dole kopalni;
– obniżeniu emisji metanu jako gazu cieplarnianego do atmosfery o ok. 3,0 mln m3/rok;
– energetycznym wykorzystaniu niskoemisyjnego paliwa, jakim jest metan.

OCHRONA PRZED EMISJĄ HAŁASU

Realizowane przedsięwzięcie oraz uzyskane efekty ekologiczne:

– KWK „Wujek” – Ruch „Wujek”:
Modernizacja stacji wentylatorów – lata realizacji: 2002-2012 (fot. 5).
Do końca roku 2011 r. wykonano modernizację zasilania wentylatora nr 3 oraz kompletną modernizację wentylatora nr 1.
Realizacja zadania pozwoliła na redukcję emisji hałasu do środowiska do wartości dopuszczalnych. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego uznał, że kopalnia „Wujek” spełnia wymagania ochrony środowiska przed hałasem.

REKULTYWACJA TERENÓW PRZEKSZTAŁCONYCH DZIAŁALNOŚCIĄ GÓRNICZĄ

Od wielu lat kopalnie Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. prowadzą rekultywację terenów przekształconych działalnością górniczą, niwelując je za pomocą skały płonnej własnej. Rekultywacja przyczynia się do przywrócenia wartości użytkowej tych terenów oraz do zagospodarowania (odzysku) odpadów wydobywczych. Łączna powierzchnia dotychczas zrekultywowanych terenów przekształconych działalnością górniczą w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. wynosi 157,72 ha.

Realizowane przedsięwzięcia i uzyskane efekty ekologiczne:

– KWK „Murcki” (obecnie KWK „Murcki-Staszic” – Ruch „Boże Dary”):
Zagospodarowanie zwałowiska w Katowicach-Kostuchnie – lata realizacji: 1999-2007 (fot. 6).
Obiekt został uwzględniony w „Koncepcji zagospodarowania przestrzennego Parku Rekreacyjno-Sportowego „POŁUDNIE”, która przewiduje także ewentualność umiejscowienia w obszarze tego zwałowiska między innymi wyciągu narciarskiego (orczykowego i krzesełkowego), sztucznego stoku narciarskiego i saneczkowego oraz z myślą o rekreacji w okresie zimy naturalnych tras narciarskich (zjazdowych i biegowych).

Zagospodarowanie zwałowiska w Katowicach-Murckach – lata realizacji: 2002-2012 (fot. 7).
Przewidywaną funkcją obiektu po zakończeniu jego rekultywacji i zagospodarowaniu jest pełnienie roli terenu parkowo-rekreacyjnego.
Opracowana przez Biuro Rozwoju Miasta „Katowice” Sp. z o.o. „Koncepcja zagospodarowania przestrzennego Parku Rekreacyjno-Sportowego „POŁUDNIE”, w skład którego zostało zaliczone po docelowym zagospodarowaniu zwałowisko w Katowicach-Murckach, przewiduje również możliwość lokalizacji na jego terenie w przyszłości między innymi kortów tenisowych, motelu, kąpieliska i ośrodka odnowy biologicznej.

– KWK „Staszic” (obecnie KWK „Murcki-Staszic” – Ruch „Staszic”):
Rekultywacja biologiczna hałdy skały płonnej zlokalizowanej przy szybie III kopalni – 2001 rok realizacji (fot. 8).
W 2001 roku KWK „Staszic” (obecnie KWK „Murcki-Staszic” – Ruch „Staszic”) przeprowadziła rekultywację biologiczną hałdy skały płonnej zlokalizowanej przy szybie III kopalni. W ramach rekultywacji na powierzchni 1,25 ha wysadzono 7292 drzew i krzewów.
Podstawowym efektem ekologicznym przedsięwzięcia było zmniejszenie powierzchni zdegradowanej przez przemysł (1,25 ha) w pododdziale 45 n obrębu leśnego Imielin, a zatem zwiększenie powierzchni terenów zielonych wraz z przywróceniem utraconej w 22 proc. wartości użytkowej gruntów.

– KWK „Mysłowice-Wesoła” – Ruch „Wesoła”:
Rekultywacja i zagospodarowanie terenu zalewiska – zapadliska przy ulicy Spacerowej w Mysłowicach-Wesołej – zadanie zrealizowano w latach 1997-2004 (fot. 9).
Uzyskano efekt ekologiczny w postaci: poprawy mikroklimatu okolicy, poprawy walorów krajobrazu, poprawy jakości gruntów, stworzenia warunków do rekreacji dla mieszkańców okolicznych miejscowości, zagospodarowania odpadów, zmniejszenia emisji niezorganizowanej pyłu oraz uregulowania stosunków wodnych.

– KWK „Kazimierz-Juliusz”:
Rekultywacja terenu w rejonach Kazimierz i Juliusz – lata realizacji: 1988-1998 (fot. 10).
Kopalnia zakończyła prace rekultywacyjne terenów o łącznej powierzchni 29 ha.
Prowadzenie prac rekultywacyjnych za pomocą własnej skały płonnej poprawia także stan gospodarki odpadami firmy. Odpady te zostają zagospodarowane, a nie składowane. Okoliczne tereny są więc zabezpieczone przed zapyleniem powstałym w wyniku wietrzenia hałd, a także znika problem zamulania pobliskich cieków powierzchniowych pod wpływem erozji zwałowisk spowodowanej opadami. Kolejnym efektem ekologicznym przeprowadzonych prac rekultywacyjnych jest przywrócenie walorów użytkowych omawianych terenów. Obecnie stanowią one miejsce wypoczynku dla mieszkańców pobliskich osiedli, co przyczynia się do wzrostu atrakcyjności okolicy.

Łączna powierzchnia dotychczas zrekultywowanych terenów przekształconych działalnością górniczą w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. wynosi 157,72 ha.

Katowicki Holding Węglowy S.A. uczestniczy w programach konkursowych, których celem jest dobrowolna samoocena weryfikowana przez doświadczonych audytorów oraz umożliwiająca jego uczestnikom zakomunikowanie szerokiemu ogółowi zainteresowanych stron swojej wrażliwości ekologicznej oraz dokonań w obszarze realizacji ekostrategii.

Programy konkursowe przyczyniają się do stworzenia elity polskich firm (do których zalicza się Katowicki Holding Węglowy S.A.), które w swoich założeniach strategicznych stawiają na: Ekowizerunek, Ekomarkę i Ekostrategię.

Działania podjęte przez Katowicki Holding Węglowy S.A. w zakresie odpowiedzialności ekologicznej oraz osiągnięcia, które Spółka odniosła w tym obszarze, są opisane m.in. w publikacji pt. „Ekologiczna, Społeczna Odpowiedzialność Biznesu. Raport Przedsiębiorstw i Gmin Odpowiedzialnych Ekologicznie”. Jest to jeden z pierwszych w Polsce tego typu raportów, który tak szeroko przedstawia założenia Ekologicznej, Społecznej Odpowiedzialności Biznesu.

Do współpracy przy tworzeniu Raportu zostali zaproszeni laureaci ogólnopolskich konkursów „Gmina Bliska Środowisku” edycja 2008 oraz „Firma Bliska Środowisku” edycji 2006, 2007 i 2008, wśród których znajduje się również Katowicki Holding Węglowy S.A. Praca dzięki temu stanowi zbiór dobrych praktyk w zakresie odpowiedzialności ekologicznej.

Działania w zakresie rekultywacji terenów przekształconych działalnością górniczą w kopalniach Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. zostały opisane w publikacji Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych pt. „Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych”, dofinansowanej przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Przedsięwzięcia służące ekologii Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. są referowane na licznych konferencjach organizowanych między innymi przez Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, Politechnikę Śląską w Gliwicach, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Polską Izbę Ekologii, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa itp. oraz publikowane w materiałach konferencyjnych.

Katowicki Holding Węglowy S.A. jako laureat konkursów nagrodzony certyfikatami posługuje się tytułem „Mecenas Polskiej Ekologii”, „Firma Bliska Środowisku” oraz tytułem „Eko- Firma”.

Na stronie firmowej Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. www.khw.pl znajduje się zakładka „Ekologia”, w której zaprezentowano szereg zagadnień związanych z realizacją przedsięwzięć proekologicznych: wymagania prawne i technologiczne, wymagania w odniesieniu do przyjętej strategii, projekty ekologiczne – wykonanie dobrych praktyk ekologicznych.