Moje lektury

Zasłużony dla zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU przygotował cenne opracowanie [1]. To kolejna propozycja InE z serii publikacji dokumentujących postępy w zrównoważonym rozwoju. 

foto: http://pl.fotolia.com/

Nawiązuje ona do wydanych, pod tą samą nazwą, publikacji Instytutu za lata 2007-2009. W tym opracowaniu nie ma tematyki dominującej. Dokonano wyboru kilku elementów życia społeczno-gospodarczego, które – zdaniem autorów – odzwierciedlają stan wdrażania zrównoważonego rozwoju w Polsce.

Diagnozę wdrażania w Polsce zrównoważonego rozwoju rozpoczyna rozdział Notatki ekologiczne 2010-2011 autorstwa Krzysztofa Kamienieckiego. Autor omawia zarówno zagadnienia „tradycyjne”, jak i odnosi się do takich kwestii jak: zalążki „zielonej gospodarki”, niedostatki we wprowadzaniu innowacji, trudności we wdrażaniu zrównoważonej energetyki i transportu, powodzie. W wersji syntetycznej zaprezentowano stan świadomości ekologicznej społeczeństwa. Autor konstatuje, że w czasie naszej Prezydencji, w drugim półroczu 2011 roku, nie wykorzystaliśmy szansy na zaistnienie w opinii Europejczyków jako kraj mający znaczący dorobek w ochronie środowiska.

Kolejny tekst, autorstwa dr Marty Strumińskiej-Kutry: Świadomość ekologiczna Polaków – analiza wyników badań ilościowych z lat 1992-2011, prezentuje zmienność postaw społeczeństwa wobec środowiska w okresie transformacji gospodarki, akcesji do UE i tworzenia systemowych regulacji prawnych. Z opracowania wynika, że środowisko nadal raczej jest wartością uznawaną niż realizowaną. Autorka konstatuje, że choć rzeczywistość znacząco się zmieniła, nie straciły na swojej aktualności wnioski zawarte w analizach z lat 80. XX w., m.in. Piotra Glińskiego [2].

Alternatywną polityką transportową zajmuje się Wojciech Szymalski. Robi to z perspektywy dokumentu opracowanego 13 lat temu. Analiza pokazuje, że obecna polityka transportowa jest na „zdecydowanie promotoryzacyjnej ścieżce. (...) Polska ‘dogoniła’ kraje wysoko rozwinięte w zakresie standardów systemu transportowego sprzed 20 lat. Tyle że w tym czasie liderzy światowej gospodarki poszli już w innym kierunku” – konkluduje autor.

Interesującą próbę postępów w poprawie efektywności energetycznej w Polsce przedstawiły Agnieszka Arcipowska i Agnieszka Tomaszewska. „Polska podobnie jak inne kraje, stoi przed wyzwaniem transformacji – budową gospodarki niskoemisyjnej. Efektywność energetyczna (...) powinna stanowić w kolejnych latach priorytet działań realizowanych przez polskie społeczeństwo, przedsiębiorstwa i sektor publiczny. Za ambitną polityką wsparcia efektywności energetycznej przemawiają też względy bezpieczeństwa energetycznego oraz konkurencyjności” – piszą autorki.

Publikację kończy opracowanie Monitoring tworzenia sieci Natura 2000 w Polce i w Unii Europejskiej w latach 2010-2011 i w I kwartale 2012 r. autorstwa Bożeny Wójcik. Zaprezentowano w nim wyniki prowadzonego od ponad 12 lat monitoringu zmian związanych z wdrażaniem w Polsce Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Z informacji przygotowanej przez Dyrektoriat Środowiska Komisji Europejskiej wynika, że w styczniu 2011 r. procent pokrycia Polski obszarami Natura 2000 był wyższy niż średnio w UE i wynosił 19,9 proc. (w UE ok. 17 proc.). Proces tworzenia sieci Natura 2000 nie został jeszcze zakończony i napotyka wiele trudności, np. przygotowanie inwestycji infrastrukturalnych. W załączniku 1 autorka przedstawia najważniejsze publikacje dotyczące Natury 2000 oraz główne europejskie i polskie adresy internetowe oraz instytucje odpowiedzialne, dotyczące sieci Natura 2000. Publikacja o objętości 100 stron zawiera 19 tabel i 6 rycin.

Dr Andrzej Kassenberg, prezes Instytutu, w piśmie przewodnim życzy „ciekawej lektury”. Jest interesująca i bardzo potrzebna. Polecam ją wszystkim, dla których zrównoważony rozwój i ochrona środowiska mają znaczenie, pracujących nad tym, aby konstytucyjny zapis o zrównoważonym rozwoju [3] nie pozostał martwy i bez pokrycia w rzeczywistości.


Przypisy:
1. Barometr zrównoważonego rozwoju 2010-2011. Instytut Na Rzecz Ekorozwoju. Warszawa, lipiec 2012 r.
2. Gliński P., Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego – dotychczasowe wyniki badań. Kultura i Społeczeństwo, nr 3 z 1988 r.
3. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 5.