Zniwelowanie terenu wraz z rekultywacją w rejonie byłego zwałowiska KWK „Rydułtowy-Anna” były Ruch „Ignacy” w Rybniku przy użyciu odpadów wydobywczych w celu połączenia z ulicą Sportową

Kopalnia „Ignacy” powstała w 1792 roku z inicjatywy pruskiego ministra prowincji śląskiej Karola Jerzego von Hoyma i do 1936 roku nosiła jego imię. W 1936 roku na cześć prezydenta RP Ignacego Mościckiego zmieniono nazwę na „Ignacy”, a w 1968 roku kopalnia została przyłączona do kopalni „Rydułtowy”.





Kopalnia prowadzi rekultywację terenów na byłych zwałowiskach odpadów pogórniczych od 1996 roku. Część terenów została już zrekultywowana i przekazana dla Urzędu Miasta Rybnika, a część sprzedana. Z całkowitej powierzchni 14,21 ha pozostało do rekultywacji 6,49 ha.

Pozostały do rekultywacji teren byłego zwałowiska odpadów górniczych KWK „Rydułtowy-Anna” znajduje się w granicach administracyjnych miasta Rybnika, w dzielnicy Niewiadom. Jest to obszar położony w bezpośrednim sąsiedztwie byłego Szybu Ruch „Ignacy” w Rybniku i sąsiaduje:
– od północy z nieużytkami i obszarem zabudowy mieszkaniowej – jednorodzinnej;
– od wschodu, południowego wschodu i częściowo od południa z nieużytkami i obszarem zabudowy mieszkaniowej – jednorodzinnej;
– od południa ze zwałowiskiem przepalonego łupka węglowego.

Dokonana w latach 1980-2000 eksploatacja przepalonego łupka węglowego spowodowała powstanie bardzo stromych skarp i urwisk.

W 2005 roku został opracowany projekt techniczny pt. „Niwelacja i uporządkowanie terenu na byłym zwałowisku skały płonnej KWK ‘Rydułtowy-Anna’ były Ruch ‘Ignacy’ w Rybniku Niewiadomiu”.

Na podstawie wyżej wymienionego projektu kopalnia otrzymała decyzje Prezydenta Miasta Rybnika ustalające kierunek rekultywacji i zagospodarowania zwałowiska odpadów powęglowych KWK „Rydułtowy-Anna” były Ruch „Ignacy” w Rybniku Niewiadomiu oraz decyzje na odzysk odpadów.

Zgodnie z tym projektem technicznym i otrzymanymi decyzjami rozpoczęto prace niwelacyjne z wykorzystaniem odpadów (gruz budowlany i ceglany) z wyburzanych budynków na Ruchu „Ignacy” KWK „Rydułtowy-Anna” oraz gleby i ziemi pochodzącej między innymi z budowanej na terenie miasta kanalizacji sanitarnej.

W 2009 roku kopalnia zakończyła roboty rozbiórkowe budynków na Ruchu „Ignacy”, a materiał z tych robót został wbudowany na rekultywowanym byłym zwałowisku odpadów pogórniczych. Kopalnia po zakończeniu robót wyburzeniowych dokonała niwelacji terenu z posiadanego materiału. Po zakończeniu niwelacji zostały wykonane pomiary geodezyjne, z których wynikało, iż ilość wbudowanego materiału jest zbyt mała, aby zrealizować cały zakres przewidziany w projekcie technicznym, i należy jeszcze wbudować ok. 100 tys. m3 materiału.

W wyniku odbytych wizji i przeprowadzonych konsultacji z przedstawicielami Urzędu Miasta Rybnika i Rady Dzielnicy Rybnik Niewiadom uzgodniono, że niwelacja zostanie zakończona z użyciem odpadów wydobywczych oraz dodatkowo zostanie wykonana droga łącząca tereny rekultywowane z ul. Sportową.

Kopalnia zleciła wykonanie nowego projektu technicznego pt. „Zniwelowanie wraz z rekultywacją w rejonie byłego zwałowiska KWK „Rydułtowy-Anna” były Ruch „Ignacy” w Rybniku przy użyciu odpadów wydobywczych w celu połączenia z ul. Sportową”. Na podstawie wyżej wymienionego projektu i dokonanych uzgodnieniach z Radą Dzielnicy Rybnik Niewiadom kopalnia otrzymała decyzję o kierunku rekultywacji, ważną do dnia 31 października 2013 roku.

Ponadto kopalnia otrzymała decyzję na odzysk odpadów, poza instalacjami i urządzeniami, niezbędnych do przeprowadzenia rekultywacji technicznej, ważną do dnia 31 października 2013 roku.

Realizację wspomnianych decyzji rozpoczęła firma Haldex S.A. z siedzibą w Katowicach w dniu 17.10.2011 roku.

Zakres robót w ramach rekultywacji technicznej obejmuje:
– niwelacje poziomu +292,0 m n.p.m.,
– roboty ziemne i niwelacyjne na poziomie +276,0 m n.p.m.,
– ukształtowanie skarpy pomiędzy poziomem + 276,0 m n.p.m. a +292 m n.p.m.,
– wykonani e drogi dojazdowej do ul. Spor towej,
– wykonanie rowu odwadniającego parownikowego.

Technologia wykonania robót ziemnych związanych z niwelacją i docelowym ukształtowaniem terenu polega na rozplantowaniu dowiezionych odpadów warstwami za pomocą spycharki gąsienicowej. Odpady zagęszczane są walcem wibracyjnym do osiągnięcia wskaźnika zagęszczenie Is≥0,95.

Podczas prowadzonych prac działa równolegle bieżący monitoring:
– stabilności terenu – zagęszczenia z zastosowaniem płyty lekkiej dynamicznej typu HMP LFG Pro;
– stanu termicznego – pomiar temperatur panujących na obiekcie wraz z pomiarem gazów (CO, CO2, O2).

Zastosowana technologia wbudowania odpadów wydobywczych i prowadzony monitoring w trakcie wykonywania prac pozwala w sposób bezpieczny na zagospodarowanie materiału dostępnego na kopalni, a jednocześnie pozwala w pełni przywrócić teren byłego zwałowiska dla środowiska

Zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta Rybnika teren ten zostanie zagospodarowany w kierunku zielonym. Połączenie rekultywowanego terenu z ulicą Sportową spowoduje udostępnienie go lokalnej społeczności oraz umożliwi jego wszechstronne wykorzystanie przez przyszłego użytkownika: od terenu rekreacyjnego do terenu pod inwestycje.