foto: http://pl.fotolia.com– Temat brzmi groźnie. Jednak może rozszyfrowanie tajemniczego skrótu EMAS rozjaśni sytuację?
Niewątpliwie. EMAS, skrót od angielskich słów „Eco-Management and
AuditScheme”, czyli system ekozarządzania i audytu, jest unijnym
instrumentem przeznaczonym dla organizacji, które dobrowolnie, należy to
podkreślić
dobrowolnie, zobowiązują się do oceny swojego wpływu na
środowisko i doskonalenia swojej działalności prośrodowiskowej w oparciu
o cykl Deminga (PDCA – planuj, wykonaj, sprawdź, popraw). Krótko mówiąc
– to system zarządzania środowiskowego.
– Przeznaczonym dla różnego rodzaju organizacji – czyli kogo?
Organizacja to wszelkiego typu przedsiębiorstwa, bez względu na ich
wielkość, oraz instytucje, także pożytku publicznego, jak szkoły, wyższe
uczelnie, ośrodki edukacyjne, ośrodki sportowe, szpitale, banki itp. Na
dzień dzisiejszy w krajowym rejestrze organizacji zarejestrowanych
w systemie EMAS figuruje 27 tego typu jednostek. W Unii Europejskiej
jest ich ponad 4,5 tys.
Wspomniany wyżej krajowy rejestr jest prowadzony przez generalnego
dyrektora ochrony środowiska. Ponadto, w całą strukturę systemu EMAS
zaangażowana jest też regionalna administracja rządowa, co obecnie czyni
EMAS najbardziej wiarygodnym systemem zarządzania środowiskowego.
– No dobrze. Przypuśćmy, że jestem właścicielem firmy. Dlaczego
powinienem rozważyć wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego?
Dziś nie wystarczy dobra reklama, niska cena za wysoką jakość. Europa to
lider nowoczesnego podejścia do ekologii. Wymagania w zakresie ochrony
środowiska rosną. Nie tylko międzynarodowe instytucje, ale też media
i klienci priorytetowo traktują firmy, które są w stanie przedstawić
swoje osiągnięcia w tej dziedzinie. Nowoczesna firma, bez względu na
swoją wielkość, licząc na swój dalszy rozwój, nie może negować wymogów
współczesnego rynku. Systemy środowiskowe stały się argumentem w walce
konkurencyjnej między przedsiębiorstwami, ich stosowanie poprawia
wizerunek firmy.
– Co stanowi podwaliny do wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego?
Jednym z istotniejszych wymogów jest świadomość kierownictwa oraz
pracowników, co do wpływu, jaki ma podejmowana przez organizację
działalność, na środowisko. A każda działalność wywiera taki wpływ. Tego
nie da się uniknąć. Wpływ taki generuje koszty, co może potwierdzić
niejedna duża organizacja. Jednakże mikro, małe i średnie
przedsiębiorstwa też są nimi obciążone, wbrew pozorom.
Bo czymże jest wpływ bądź – inaczej mówiąc – oddziaływanie na
środowisko? Jest to między innymi korzystanie z zasobów naturalnych
poprzez zużycie energii elektrycznej, wody, jak również zanieczyszczanie
środowiska poprzez generowanie odpadów, emisje zanieczyszczeń do
atmosfery z własnych środków transportu czy też z instalacji grzewczych.
Wdrożenie w firmie systemu zarządzania środowiskowego pozwala
uporządkować te kwestie, zgodnie z bieżącym stanem prawnym.
Sprzyja to lepszym relacjom firmy z pracownikami, konsumentami,
sąsiadami i udziałowcami oraz ze społecznością lokalną. Jak widać, daje
to wymierne korzyści, jak i przewagę konkurencyjną.
– No tak, ale system zarządzania środowiskowego zgodny z normą ISO 14 001 też to umożliwia. Więc dlaczego EMAS, a nie ISO?
Jedno nie wyklucza drugiego. Wymagania EMAS bazują na normie ISO 14 001.
Dlatego firmy posiadające wdrożony i funkcjonujący (certyfikowany lub
nie) system zarządzania środowiskowego zgodny z tą normą bądź
posiadające instrumenty systemowe, takie jak czysta produkcja czy
ResponsibleCare, mają ułatwioną drogę do rejestracji w systemie EMAS.
Należy jednak zaznaczyć, że wspólnotowy system ekozarządzania i audytu
idzie o krok dalej. Dołączenie do elitarnego klubu organizacji
zarejestrowanych w systemie EMAS umożliwia nie tylko uporządkowanie
kwestii związanych z oddziaływaniem na środowisko. Poświadcza ponadto
wiarygodność przedkładanych przez firmy deklaracji odnośnie do tych
oddziaływań i ich sukcesywnej minimalizacji, co jest niezmiernie ważne.
Jest to istotne dla tych, którzy rozumieją znaczenie niezależnej
weryfikacji dla renomy firmy.
– Rozumiem. EMAS to wiarygodność i przejrzystość w podejściu do kwestii związanych ze środowiskiem.
Tak! I efektywność, gdyż ciągłe dążenie do minimalizacji oddziaływania
na środowisko przynosi wymierne efekty ekonomiczne. Ponadto sprzyja
wzrostowi konkurencyjności na rynkach europejskich, gdzie logo EMAS jest
szeroko rozpoznawalnym znakiem marketingowym. To również instrument
zapewniający utrzymanie trwałej zgodności z unijnymi i krajowymi
przepisami prawa środowiskowego.
– Godne rozważenia… A czy istnieje jakaś forma finansowego wsparcia dla
organizacji przy wdrażaniu systemów zarządzania środowiskowego?
Priorytet IV Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
nakierowany jest na ograniczanie negatywnego wpływu istniejącej
działalności przemysłowej na środowisko i dostosowanie przedsiębiorstw
do wymogów prawa wspólnotowego. W ramach działania 4.1 „Wsparcie
systemów zarządzania środowiskowego” przedsiębiorstwa mogą wnioskować
o
refundację (50 proc.) kosztów wdrożenia systemów zarządzania
środowiskowego objętych certyfikacją (EMAS, ISO 14 001) oraz wdrażania
certyfikowanych ekoznaków. Wydatki kwalifikowane obejmują koszty
przeprowadzenia niezbędnych badań, szkoleń i audytów, doradztwa
w zakresie SZŚ, uzyskania certyfikatu/dokonania rejestracji organizacji.
Maksymalna wartość dofinansowania wynosi 400 tys. zł. W ramach
działania 4.1 ogłoszono już cztery rundy aplikacyjne. W lipcu br.
minister środowiska zatwierdził listę projektów rekomendowanych do
wsparcia w ramach IV rundy aplikacyjnej dla Działania 4.1 PO IiŚ.
Organizacja konkursu nr 5 jest uzależniona od środków pozostałych po
konkursie nr 4. Szczegółowe informacje dostępne są pod adresem
http://pois.nfosigw.gov.pl.
Poza środkami, jakie oferuje PO IiŚ, nowa Ustawa z 15 lipca 2011 r.
o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) (aktualnie oczekuje
na podpis prezydenta) rozszerza wachlarz działań obejmowanych
finansowaniem ze środków
wojewódzkich funduszy ochrony środowiska
i gospodarki wodnej o przedsięwzięcia związane z wdrażaniem
i funkcjonowaniem systemu ekozarządzania i audytu (EMAS).
Jeżeli udało nam się w ciągu tej krótkiej rozmowy wzbudzić Państwa
zainteresowanie systemami zarządzania środowiskowego, zapraszam
serdecznie do odwiedzenia:
- portalu www.mos.gov.pl oraz zakładki „EMAS w MŚ”, gdzie mogą
Państwo zapoznać się z Deklaracją Środowiskową Ministerstwa Środowiska
za rok 2010;
- oficjalnej strony systemu EMAS w Polsce: www.emas.mos.gov.pl.
– Dziękuję za rozmowę.
