Obowiązki przedsiębiorców w zakresie gospodarki wodno-ściekowej
Przedsiębiorca korzystający ze środowiska może posiadać pozwolenia sektorowe dotyczące poszczególnych komponentów środowiska (woda, powietrze, odpady, hałas) lub posiadać pozwolenie zintegrowane, ujmujące całość korzystania ze środowiska (jeżeli jest to uwarunkowane odpowiednimi przepisami).
Gospodarka wodna
Na pobór wody z wodociągu miejskiego, gminnego czy też z innego zakładu obowiązuje umowa cywilnoprawna na dostawę wody (dostarczenie wody) pomiędzy dostawcą a odbiorcą wody – zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. nr 72, poz. 747 z późń. zm).
Pobór wody podziemnej lub wody powierzchniowej jest realizowany w oparciu o stosowne pozwolenie wodnoprawne, w przypadku szczególnego korzystania z wód. Jest to wymagane w art. 122 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity: Dz. U. nr 239/2005, poz. 2019).
Szczególnym korzystaniem z wód jest korzystanie wykraczające poza korzystanie powszechne lub zwykłe, w szczególności: pobór oraz odprowadzanie wód powierzchniowych lub podziemnych, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, przerzuty wody, piętrzenie oraz retencjonowanie wód powierzchniowych, korzystanie z wód do celów energetycznych, żeglugi i spławu, wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów.
Gospodarka ściekowa
Na odprowadzanie ścieków do kanalizacji miejskiej lub zakładowej obowiązuje umowa cywilnoprawna, określająca warunki odbioru ścieków – na podstawie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Przedsiębiorca, który odprowadza ścieki przemysłowe zawierające substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do kanalizacji, ma obowiązek posiadać pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do urządzeń kanalizacyjnych innego właściciela.
Podmiot wprowadzający ścieki do wód lub do ziemi powinien posiadać pozwolenie wodnoprawne (art. 122 ustawy Prawo wodne).
W przypadku gdy podmiot korzystający ze środowiska wprowadza do środowiska substancje lub energię (ścieki do wód lub do ziemi) bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem warunków określonych w pozwoleniu w oparciu o art. 367 ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz. U. nr 25/2008, poz. 150) – wojewódzki inspektor ochrony środowiska może wstrzymać w drodze decyzji użytkowanie instalacji.
Pozwolenie wodnoprawne wydaje się w drodze decyzji na określony czas. W decyzji tej określa się cel i zakres korzystania z wód, warunki i obowiązki niezbędne dla zachowania ochrony zasobów środowiska. W pozwoleniach wodnoprawnych zobowiązuje się przedsiębiorcówdo wykonywania pomiarów ilości i jakości wód lub ścieków. Zgodnie z art. 149 POŚ wyniki pomiarów wody i ścieków powinny być przedstawiane wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.
Zasady wykonywania pomiarów są określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. nr 206, poz. 1291). Między innymi na podstawie pomiarów prowadzonych przez podmiot korzystający ze środowiska – wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza przekroczenie lub naruszenie warunków korzystania ze środowiska i wymierza karę pieniężną w oparciu o art. 305 POŚ.
Okresowe pomiary wód i ścieków zgodnie z art. 147a POŚ winny być wykonane przez akredytowane laboratorium.
Opłaty za korzystanie ze środowiska
Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego (art. 284 POŚ). W przypadku braku wymaganego pozwolenia wodnoprawnego podmiot korzystający ze środowiska ponosi podwyższone opłaty o 500 proc. – zgodnie z art. 292 POŚ.
Nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, których półroczna wysokość nie przekracza 400 zł (art. 289 POŚ). Ponadto zgodnie z art. 286 POŚ podmiot korzystający ze środowiska w terminie wniesienia opłaty przedkłada marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wykaz zawierający informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska.
