Podstawowe obowiązki przedsiębiorców w zakresie ochrony powietrza
Pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji
Zgodnie z art. 220 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska (POŚ), wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów z instalacji wymaga pozwolenia. Pozwolenie takie wydaje się na wniosek prowadzącego instalację, a szczegółowe informacje na temat danych, jakie powinny znaleźć się w ww. wniosku, określone zostały w art. 184 i 221 POŚ.
W przypadku gdy podmiot korzystający ze środowiska wprowadza do środowiska substancje lub energię bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem warunków pozwolenia, zgodnie z art. 367 POŚ, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może wydać decyzję wstrzymującą użytkowanie instalacji.
Instalacje, których eksploatacja wymaga zgłoszenia
Istnieją instalacje, z których wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów nie wymaga pozwolenia – w załączniku do rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 22.12.2004 r. (Dz. U. nr 283, poz. 2840) wyszczególnione zostały instalacje, które ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej działalności oraz rodzaj i ilość zanieczyszczeń wprowadzanych z instalacji do powietrza nie wymagają pozwolenia.
Należy jednak zaznaczyć, że eksploatacja instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, wymaga zgłoszenia – w tabeli A załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 22.12.2004 r. (Dz. U. nr 283, poz. 2849) wyszczególnione zostały takie instalacje.
Zgodnie z art. 152 POŚ, prowadzący instalację, z której emisja zanieczyszczeń nie wymaga pozwolenia, jest obowiązany do zgłoszenia właściwemu organowi ochrony środowiska przed rozpoczęciem jej eksploatacji.
W przypadku gdy podmiot korzystający ze środowiska narusza warunki decyzji określającej wymagania dotyczące funkcjonowania instalacji wymagającej zgłoszenia, zgodnie z art. 367 POŚ, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może wydać decyzję wstrzymującą użytkowanie instalacji.
Obowiązki w zakresie wykonywania pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza
Zgodnie z art. 147 POŚ, prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia są obowiązani do wykonywania okresowych pomiarów wielkości emisji. W razie wprowadzania do środowiska znacznych substancji lub energii, prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia są obowiązani do prowadzenia ciągłych pomiarów wielkości emisji.
Szczegółowe zasady dotyczące wykonywania pomiarów okresowych i ciągłych reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 04.11.2008 r. (Dz. U. nr 206, poz. 1291), w sprawie wymagań w zakresie pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody.
I tak np. okresowe pomiary emisji do powietrza, w przypadku instalacji spalania paliw o łącznej nominalnej mocy cieplnej poniżej 100 MW, prowadzi się dwa razy w roku, raz w sezonie zimowym (październik-marzec) i raz w sezonie letnim (kwiecień-wrzesień).
Ponadto prowadzący instalację nowo zbudowaną lub zmienioną w istotny sposób, z której emisja wymaga pozwolenia, jest obowiązany do przeprowadzenia, w terminie 14 dni od zakończenia rozruchu tej instalacji, wstępnych pomiarów emisji.
Jak wynika z art. 147a POŚ, prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia jest obowiązany zapewnić wykonanie przedmiotowych pomiarów emisji przez akredytowane laboratorium.
Zgodnie z art. 149 POŚ, wyniki pomiarów, o których mowa powyżej, prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia przedkładają właściwemu organowi ochrony środowiska oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska – rodzaje wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia oraz terminy i sposoby prezentacji wyników pomiarów określone zostały w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 19.11.2008 r.
Należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, że w przypadku gdy wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdzi przekroczenie dopuszczalnych norm emisji na podstawie pomiarów przeprowadzonych przez podmiot, wymierza karę pieniężną w trybie art. 305 POŚ. Ponadto należy zaznaczyć, że kto nie stosuje się do obowiązków, tj. nie wykonuje pomiarów (okresowych, ciągłych i wstępnych), nie zapewnia ich wykonania przez laboratorium spełniających wymogi w zakresie stosownej akredytacji oraz nie przedkłada właściwym organom wyników pomiarów, podlega karze grzywny (art. 340 i 341 POŚ).
Opłaty za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza
Podmiot korzystający ze środowiska ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnosi ją na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego (art. 284 ust. 1 POŚ).
Opłatę ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce, i wnosi przed upływem miesiąca następującego po upływie każdego półrocza (art. 285 POŚ). W terminie, o którym mowa powyżej, podmiot obowiązany jest również do przedłożenia marszałkowi województwa oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wykazu zawierającego informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza (oraz dane, na podstawie których określono te ilości), które wykorzystane zostały do ustalenia wysokości opłaty (art. 286 POŚ).
Jeżeli podmiot korzystający ze środowiska nie przedłożył wykazu jw. lub przedłożył wykaz zawierający informacje lub dane nasuwające zastrzeżenia, marszałek województwa wymierza opłatę, w drodze decyzji, na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (art. 288 POŚ).
Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 289 ust. 1 POŚ, nie wnosi się opłat z tytułu wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza, jeżeli ich wyliczona półroczna wysokość nie przekracza 400 złotych.
Szczególną uwagę należy jednak zwrócić na art. 292 POŚ, zgodnie z którym podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone o 500 proc., w przypadku braku wymaganego pozwolenia na wprowadzanie do powietrza pyłów lub gazów.
