W ramach Miejskiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (to jest Gminnego i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska) od 1994 r. udzielana jest pomoc mieszkańcom Miasta Katowice, pragnącym zmienić przestarzałe sposoby ogrzewania mieszkań – wykorzystując do tego celu ekologiczne źródła energii cieplnej.
Środki MFOŚiGW w Katowicach – między innymi – przeznaczano dla najemców i właścicieli lokali mieszkalnych w budownictwie wielorodzinnym lub jednorodzinnym, zmieniających system ogrzewania mieszkań z węglowego tradycyjnego na proekologiczny, tj. z zastosowaniem, jako nośnika energii elektrycznej, gazu, oleju opałowego, sieci miejskiej, odnawialnych źródeł energii oraz kotłów węglowych niskoemisyjnych, posiadających świadectwo badania na „znak bezpieczeństwa ekologicznego”, wydane przez instytucje posiadające akredytację Polskiego Centrum Akredytacji.
Obsługę MFOŚiGW prowadził Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta.
Miejski Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach miał za zadanie poprawę stanu środowiska na terenie miasta Katowice i wspieranie finansowe działań z zakresu ochrony środowiska. Finansował i dofinansowywał pierwsze inwestycje od 1993 r.
W 1995 r. wprowadzono pierwszy Regulamin Gospodarowania Środkami Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, w którym ustalono podstawę dysponowania środkami oraz określono zadania, na które te środki będą wykorzystywane, jak i konieczność sporządzania rocznych planów przychodów i wydatków oraz sprawozdań z jego wykorzystania.
Przez kolejne lata w ramach Funduszu powiększał się zakres realizacji zadań, przyjęto oprócz dofinansowania mieszkańców w zakresie modernizacji ogrzewania, dofinansowanie przyłączy kanalizacyjnych i usuwania azbestu z budynków mieszkalnych.
Podstawowymi zadaniami Funduszu była:
– likwidacja niskiej emisji, w tym dofinansowanie mieszkańców;
– gospodarka wodna i przeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód;
– renowacja i odbudowa zieleni;
– przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska;
– utylizacja odpadów;
– edukacja ekologiczna i propagowanie działań proekologicznych.
Środkami Funduszu wspierano:
– mieszkańców Katowic;
– jednostki podległe miastu;
– spółki, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty;
– szkoły, szpitale, przychodnie, uczelnie wyższe;
– organizacje pozarządowe;
– podmioty kościelne i wyznaniowe;
– wiele innych.
Mieszkańcy, którzy pragnęli zmienić ogrzewanie na
ogrzewanie ekologiczne (energia elektryczna, gaz, olej opałowy, odnawialne źródła energii, sieć z dala czynna) w budynkach zasiedlonych (wybudowanych) do 31 grudnia 1990 roku, mogli otrzymać pomoc w wysokości 2100,00 zł (tj. 50 proc. nakładów inwestycyjnych – nie wliczając opłat za przyłączenie do sieci oraz za projekt techniczny – wynikających z rachunków, faktur – nie wyższych jednak niż 2100,00 zł).
W przypadku zastosowania do ogrzewania mieszkań węglowych kotłów niskoemisyjnych, posiadających świadectwo badania na „znak bezpieczeństwa ekologicznego”, wydane przez instytucje posiadające akredytację Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji w budynkach zasiedlonych (wybudowanych) do 31 grudnia 1990 roku, mieszkańcy mogli otrzymać pomoc w wysokości 1000 zł na zakup kotła węglowego niskoemisyjnego z ręcznym zasypem paliwa oraz 1500 zł w przypadku zakupu kotła z automatycznym podajnikiem paliwa.
Rada Miasta Katowice w dniu 27 kwietnia 2009 r. podjęła uchwałę nr XLI/851/09 w sprawie przyjęcia „Programu ograniczenia niskiej emisji w mieście Katowice dla obiektów indywidualnych w latach 2009-2011”.
„Program Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie miasta Katowice” jest programem w ramach proponowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach działania na rzecz poprawy jakości środowiska.
W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji źródeł niskiej emisji w budynkach mieszkalnych stwierdzono, że na terenie miasta jest ponad 3200 obiektów, które posiadają nieekologiczne paleniska. Obiekty te potencjalnie kwalifikowałyby się do wprowadzenia ich do „Programu ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Katowice”.
„Program...” przewidywał w 2009 roku objęcie:
– wymianą 120 starych kotłów węglowych na 120 nowoczesne kotły niskoemisyjne, 110 starych kotłów węglowych na 110 systemów grzewczych z zastosowaniem energii elektrycznej, oleju opałowego, gazu, sieci miejskiej lub drewna oraz 30 odnawialnych źródeł energii.
W 2010 roku objęcie:
– wymianą 150 starych kotłów węglowych na 150 nowoczesne kotły niskoemisyjne, 130 starych kotłów węglowych na 130 systemów grzewczych z zastosowaniem energii elektrycznej, oleju opałowego, gazu, sieci miejskiej lub drewna oraz 50 odnawialnych źródeł energii.
W 2011 roku „Program...” przewiduje objęcie:
– wymianą 150 starych kotłów węglowych na 150 nowoczesne kotły niskoemisyjne, 120 starych kotłów węglowych na 100 systemów grzewczych z zastosowaniem energii elektrycznej, oleju opałowego, gazu, sieci miejskiej lub drewna oraz 40 odnawialnych źródeł energii.
Łącznie w latach 2009-2011 przewiduje się wymianę 780 starych kotłów węglowych na systemy grzewcze o wysokiej sprawności energetycznej oraz 120 odnawialnych źródeł energii za kwotę około 5 400 000 zł.
W poszczególnych latach środki wydatkowane na realizację „Programu...” wynoszą:
– 2009 rok – 1 560 000 zł.
– 2010 rok – 1 980 000 zł.
– 2011 rok – 1 860 000 zł.
Mieszkańcy, którzy pragnęli zmienić ogrzewanie na
ogrzewanie ekologiczne (energia elektryczna, gaz, olej opałowy, odnawialne źródła energii, sieć z dala czynna), mogli otrzymać pomoc w wysokości do 6000,00 zł (tj.
50 proc. nakładów inwestycyjnych – nie wliczając opłat za przyłączenie do sieci oraz za projekt techniczny – wynikających z rachunków, faktur – nie wyższych jednak niż 6000,00 zł),
Od początku istnienia najpierw Gminnego, a potem Miejskiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przeznaczono na pomoc mieszkańcom przy modernizacji ogrzewania w 4832 lokalach mieszkalnych kwotę 7 736 393 zł. Natomiast łącznie, przez cały okres działalności Funduszu, na wspieranie działań z zakresu ochrony środowiska przeznaczono 79 473 228,84 zł (do końca 2009 roku).
Znaczna część dofinansowania do zmiany tradycyjnego ogrzewania na ogrzewanie ekologiczne została skierowana do mieszkańców w dzielnicach, gdzie zagrożenia związane z niską emisją były znaczne, oraz do dzielnic o wyjątkowych walorach zabytkowych.
Z wejściem w życie od dnia 1 stycznia 2010 r. znowelizowanej ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2009 r. nr 215, poz. 1664) zostały zlikwidowane gminne i powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, a środki zlikwidowanych funduszy zostały wprowadzone do budżetu miasta.
W związku z powyższym przyjęto uchwałą Rady Miasta Katowice nr LV/1142/10 z dnia 22 marca 2010 r. „Miejski Program Poprawy Stanu Środowiska na 2010 r.”, w którym przyznano środki finansowe dla Wydziałów: Inwestycji, Edukacji, Działalności Gospodarczej, Kształtowania Środowiska, Zarządzania Kryzysowego oraz Straży Miejskiej, Państwowej Straży Pożarnej, Zakładu Zieleni Miejskiej, Domu Pomocy Społecznej „Zacisze”.
