Realizacja projektów inwestycyjnych AQUA S.A. współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej oraz innych funduszy pomocowych
AQUA S.A. w Bielsku-Białej prowadzi działalność wodociągowo-kanalizacyjną na terenie 14 gmin, przywiązując dużą wagę do aspektów ekologicznych realizowanych działań i procesów, kierując się zasadą maksymalnego ograniczenia skutków na środowisko naturalne.
Stosowane w Spółce technologie są w pełni przyjazne środowisku oraz ekonomicznie opłacalne. Zmniejszając zużycie tradycyjnych nośników energii, jednocześnie nie wpływają negatywnie na przebieg podstawowych procesów realizowanych przez Spółkę, tj. uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Zgodnie z przyjętą polityką zrównoważonego rozwoju, wszelkie nasze działania nakierowane są na stwarzanie warunków do przywracania pierwotnego stanu środowiska naturalnego.
Od początku swego istnienia prowadzimy aktywną politykę inwestowania w majątek trwały, poprzez jego modernizację i rozbudowę. Od momentu powstania w 1990 roku, aktywnie poszukujemy zewnętrznych atrakcyjnych środków na sfinansowanie inwestycji. Zaowocowało to podpisaniem w 1996 roku umowy z Bankiem Światowym i Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację kompleksowego programu poprawy gospodarki wodno-ściekowej w Bielsku-Białej. W ramach uzupełnienia tego programu dodatkowo pozyskano w 2000 roku dotację z programu PHARE Unii Europejskiej. Program inwestycyjny zakończono w 2004 roku.
Kolejne lata wiążą się z intensywną realizacją zadań finansowanych, głównie ze środków własnych, dodatkowo wspieranych zewnętrznymi środkami z Unii Europejskiej, Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Ekofunduszu. Realizowane inwestycje obejmowały w przeważającej mierze budowy nowych i modernizacje istniejących sieci wodociągowo-kanalizacyjnych, modernizacje i rozbudowy oczyszczalni ścieków oraz obiektów związanych z produkcją i uzdatnianiem wody.
Od roku 2004 do roku 2009 AQUA S.A. zrealizowała program inwestycyjny o wartości 300 mln zł, sfinansowany w większości ze środków własnych firmy. Zakres zrealizowanych inwestycji liniowych w tym okresie obejmował: wybudowanie 138 km nowej sieci kanalizacyjnej i 36 km nowej sieci wodociągowej, zmodernizowanie 192 km sieci wodociągowej i 9 km sieci kanalizacyjnej. W latach 2006-2008 przeprowadzono trzecią już modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków w Komorowicach, konieczną ze względu na wprowadzenie zaostrzonych przepisów o zawartości azotu i fosforu w odpływie z oczyszczalni ścieków o wydajności powyżej 100 tys. RLM. Oczyszczalnia spełnia aktualnie obowiązujące wymagania w zakresie tych parametrów i jest gotowa na przyjęcie ścieków z nowobudowanej kanalizacji w Bielsku-Białej, a także z sąsiednich gmin. W kolejnych 3 latach od 2010 do 2012 planuje nakłady na inwestycje w wysokości 240 mln zł, co jest głównie związane z realizacją dotowanego ze środków Funduszu Spójności projektu pod nazwą: „Poprawa stanu gospodarki wodno-ściekowej w dzielnicach miasta Bielsko-Biała”.
W latach 2006-2008 przeprowadzono trzecią już modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków w Komorowicach.
W latach 2005-2006 zrealizowano z udziałem środków NFOŚiGW kanalizacje sanitarne w dzielnicach Mikuszowice Krakowskie i Śląskie. Wybudowano 18 km kanalizacji sanitarnej za łączną kwotę 9 mln zł.
W roku 2006 pozyskano dotację z Ekofunduszu i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zabudowę agregatu kogeneracyjnego oraz kotłowni z wykorzystaniem biogazu wytwarzanego na oczyszczalni ścieków Komorowice. Wytwarzana w agregacie energia elektryczna zasila obiekty pompowni, a ciepło odpadowe ze spalin agregatu jest wykorzystywane do podgrzewania osadu wprowadzanego na WKF-y. Biogaz zasila również kotłownię, z której ciepło dostarczane jest do niektórych obiektów. Tu należy dodać, iż na terenie oczyszczalni funkcjonuje instalacja pomp ciepła wykorzystująca ciepło zgromadzone w ściekach do ogrzewania obiektów socjalnych. Wężownica odbierająca ciepło zainstalowana jest w piaskownikach.
Od roku 2004, AQUA czyniła starania o pozyskanie środków z Unii Europejskiej na skanalizowanie peryferyjnych dzielnic miasta. Dwie z nich: Lipnik i Hałcnów objęte zostały wnioskiem o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, który został złożony do Urzędu Województwa Śląskiego w roku 2004 w ramach ogłaszanego wówczas konkursu. Umowa o dofinansowanie projektu „Budowa kanalizacji sanitarnej w dzielnicach Lipnik i Hałcnów w Bielsku-Białej” została podpisana przez Wojewodę Śląskiego w grudniu 2005 roku. Wybudowano łącznie 60 km sieci kanalizacyjnej i tym samym możliwość podłączenia się uzyskało aż 1200 gospodarstw. Wartość projektu wyniosła około 38,6 mln zł, z czego wsparcie z Unii Europejskiej pokryło 75 proc. kosztów kwalifikowanych projektu, czyli 22,8 mln zł.
Kluczowym w tego typu zadaniach jest efekt ekologiczny polegający na podłączeniu się do kanalizacji wszystkich objętych projektem nieruchomości. Zgodnie z Ustawą o zaopatrzeniu w wodę, przyłącza domowe wykonywane są na koszt właściciela nieruchomości. Rodzi to poważny problem z wyegzekwowaniem wykonania przyłącza przez mieszkańców. Spółka nie ma praktycznie żadnych przewidzianych prawem możliwości ich wyegzekwowania, pomimo że ponosi koszty budowy i eksploatacji sieci głównej. Wiadome jest, iż nieosiągnięcie efektu ekologicznego powoduje utratę proporcjonalnej części dotacji unijnej. W tej sytuacji opracowano plan działań, w ramach których monitorowano podłączanie się nieruchomości do kanalizacji i zachęcano mieszkańców m.in. możliwością skorzystania z dotacji Miejskiego Funduszu Ochrony Środowiska.
Dokończeniem realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych jest kolejny projekt pod nazwą: „Projekt poprawy stanu gospodarki wodno-ściekowej w dzielnicach miasta Bielsko-Biała”. Polega on na kompleksowym uporządkowaniu gospodarki wodno-ściekowej miasta Bielsko-Biała poprzez budowę rozdzielczego systemu kanalizacji sanitarnej, uzupełnioną o modernizację istniejących i budowę nowych odcinków wodociągów zlokalizowanych w obszarze budowy kanalizacji sanitarnej. Zakres rzeczowy Projektu obejmuje budowę 168,6 km sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Wartość całkowita Projektu została oszacowana na 206,5 mln zł.
Beneficjentem, właścicielem i operatorem majątku powstałego w wyniku przedsięwzięcia będzie AQUA S.A., która jest podmiotem odpowiedzialnym za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.
Celem Projektu jest zwiększenie stopnia dostępności do sieci kanalizacji sanitarnej, z której ścieki będą odprowadzane do istniejących oczyszczalni ścieków, spełniających wymogi dyrektyw UE i prawa polskiego.
Efektem ekologicznym będzie przyłączenie:
• 17 450 osób do sieci kanalizacyjnej, tj. 10% populacji miasta Bielsko-Biała;
• 549 osób do sieci wodociągowej.
Po zrealizowaniu Projektu, kanalizacją zostanie objęte 98,3 proc. populacji miasta Bielsko-Biała. Zakończenie Projektu planuje się w drugiej połowie 2013 roku.
Całkowity koszt realizacji Projektu wynosi 206,5 mln zł. Kwota dofinansowania z Funduszu Spójności wyniesie 107,4 mln zł. Pozostałe środki na tzw. udział własny pochodzić będą z bankowego kredytu inwestycyjnego. Jednocześnie planuje się skorzystać z oferowanych przez NFOŚiGW dopłat do odsetek w wysokości 3 proc.
Biorąc pod uwagę doświadczenie AQUA S.A. w realizacji projektów inwestycyjnych z udziałem środków pomocowych, należy podkreślić, iż pomyślna realizacja zależy od wzajemnej synergii wielu czynników i działań. Zwłaszcza, że Fundusz Spójności, w jego aktualnej perspektywie 2007-2013, nakłada na beneficjentów szczególnie trudny obowiązek administrowania projektem pod względem technicznym, finansowym i organizacyjno-prawnym.
Aby to osiągnąć, należy dysponować dobrze przygotowaną dokumentacją inwestycji oraz zespołem kompetentnych specjalistów.
