Idea promowania tych, którzy poprzez swoje działania chronią środowisko, zyskuje coraz większą popularność i prestiż. Konkursy takie jak Konkurs o Ekolaury ukazują, jak wiele udało się nam osiągnąć, dążąc do zrównoważonego rozwoju naszego kraju.

Te słowa, kierowane do Laureatów i Wyróżnionych oraz organizatorów IX edycji Konkursu o „Ekolaury Polskiej Izby Ekologii”, zawarte w liście gratulacyjnym Bernarda Błaszczyka, podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska, zdają się w pełni oddawać cel, jaki od lat przyświeca pomysłodawcom i realizatorom Konkursu, a także wszystkim firmom i instytucjom, które zdecydowały się wziąć w nim udział.

Tym razem spotkaliśmy się 22 czerwca bieżącego roku w Kinoteatrze „Rialto” w Katowicach. Wśród licznie zgromadzonych gości Gali znaleźli się parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych, administracji państwowej, wojewódzkiego i narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, świata biznesu, lokalnych i ogólnopolskich mediów oraz wielu sympatyków idei Konkursu.

Uroczyste rozdanie „Ekolaurów” poprzedziło wręczenie Odznaki Honorowej „Za zasługi dla Województwa Śląskiego”. W imieniu władz samorządowych naszego województwa wręczył je Marian Jarosz – radny Sejmiku – wiceprezes Kapituły Odznaki Honorowej.

SREBRNĄ odznakę otrzymali: Barbara Farmas, wiceprezes Zarządu, dyrektor ds. Systemów Zarządzania w SARPI Dąbrowa Górnicza Sp. z o.o.; Krzysztof Filipek, wiceprezes Zarządu AQUA S.A.; Marek Kramza, dyrektor naczelny Spółki Rewital; Roman Król, prezes Zarządu Utex-Terra Sp. z o.o.; Andrzej Szołtysek, prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowego Utex Sp. z o.o.

Odznaką ZŁOTĄ uhonorowano: Bogdana Gieburowskiego, zastępcę dyrektora ds. Gospodarki Leśnej w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach; Gabrielę Lenartowicz, prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach; Adama Liwochowskiego, zastępcę prezesa Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oraz Wiesława Siwczaka, prezesa Zarządu Europejskiego Instytutu Ekologii Sp. z o.o.

Kolejnym punktem programu Gali było wręczenie Odznaki Honorowej Ministra Środowiska „Za zasługi dla ochrony środowiska i gospodarki wodnej”. W tym roku, co miło nam odnotować, z rąk Jerzego Swatonia, dyrektora Departamentu Ochrony Ziemi w NFOŚiGW, wiceprzewodniczącego Rady Polskiej Izby Ekologii, otrzymał ją Grzegorz Pasieka, prezes Zarządu Polskiej Izby Ekologii, wydawcy kwartalnika „Ekologia”.

Najważniejszą częścią tego wieczoru było jednak oczywiście wręczenie EKOLAURÓW i wyróżnień Polskiej Izby Ekologii, przyznanych na mocy decyzji Kapituły Konkursu, podjętej 14 czerwca 2010 roku. Protokół z obrad Kapituły w składzie: prof. dr Jerzy Borkiewicz, członek Komisji Ochrony Środowiska i Utylizacji Odpadów PAN; Maciej Bakes, redaktor Radia Katowice; Wanda Jarosz, IETU w Katowicach, pełnomocnik Ministra Środowiska; Krystyna Kubica, przedstawiciel Politechniki Śląskiej; Bożena Kania, dyrektor regionalny Banku Millennium S.A. w Katowicach; Zbigniew Kledyński, dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej; Gabriela Lenartowicz, prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach; Grzegorz Pasieka, prezes Zarządu Polskiej Izby Ekologii; Jerzy Swatoń, dyrektor Departamentu Ochrony Ziemi w NFOŚiGW; Wojciech Stawiany, ekspert Polskiej Izby Ekologii, przedstawiciel NFOŚiGW; Jan Skowronek, dyrektor IETU w Katowicach; Czesław Śleziak, przewodniczący Rady Polskiej Izby Ekologii; Kazimierz Trybalski, prof. AGH, pełnomocnik rektora AGH w Krakowie – odczytał Grzegorz Pasieka, sekretarz Kapituły Konkursu, podczas wręczania wyróżnień i Ekolaurów w poszczególnych kategoriach. A w tym roku, na mocy decyzji Kapituły Konkursu wyróżniono i nagrodzono aż 23 projekty w siedmiu kategoriach tematycznych.

W ochronie środowiska liczą się wszelkie inicjatywy. Równie potrzebne i cenne są duże inwestycje proekologiczne realizowane przez gigantów przemysłowych, jak i każde, nawet najmniejsze przedsięwzięcia podejmowane przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Ten kolejny fragment cytowanego już wcześniej listu ministra Bernarda Błaszczyka jest chyba zgodny z intencjami Kapituły oraz kryteriami, jakimi kierowała się w swoich decyzjach, co znalazło odzwierciedlenie w jej werdykcie.

W imieniu Kapituły nagrody i wyróżnienia wręczali: Gabriela Lenartowicz, Bożena Kania, Jerzy Swatoń oraz Grzegorz Pasieka. Otrzymali je:

WYRÓŻNIENIA:
Spółka z o.o. „Wodociągi Ustka”
za „Modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków w Ustce”.
W wyniku zrealizowania inwestycji wybudowano całkowicie nowy ciąg ściekowy oraz rozbudowano oczyszczalnię o układ beztlenowej stabilizacji osadów ściekowych z odzyskiem i wykorzystaniem biogazu. Uzyskano trwałe, zakładane efekty jakości oczyszczenia ścieków, zmniejszono ilość odpadów powstających w procesie oczyszczania ścieków; zmniejszono znacznie energochłonność procesów; ograniczono emisję substancji odoroczynnych do powietrza oraz zwiększono buforowość, bezpieczeństwo i niezawodność obiektu.

Kompania Węglowa S.A.
za „System ochrony rzeki Wisły i jej dopływów przed nadmiernie zasolonymi wodami kopalń Kompanii Węglowej S.A”.
Celem przedsięwzięcia jest ochrona rzeki Wisły poprzez wykorzystanie zbiorników retencyjnych m.in. wyrobisk po zlikwidowanym Ruchu II KWK „Piast” na czasowe gromadzenie zasolonych wód kopalnianych, a następnie ich kontrolowane odprowadzanie, tak by nie przekraczać wymaganego przepisami stężenia sumy chlorków i siarczanów.

EKOLAUR PIE:
HOBAS System Polska Sp. z o.o., Dąbrowa Górnicza
za „Wykorzystanie rur CC-GRP HOBAS do realizacji zadania ‘Przykrycie koryta rzeki Rawy’”.
Zarurowanie koryta rzeki spowodowało odseparowanie szkodliwych substancji od gleby. Unoszące się nad rzeką szkodliwie opary, dzięki zarurowaniu, nie znajdują ujścia do środowiska. Wpływa to na poprawę stanu powietrza atmosferycznego, co jest odczuwalne dla okolicznych mieszkańców i znacznie poprawia ich komfort życia.


WYRÓŻNIENIA:
Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Bolesławcu
za „Optymalizację systemu ciepłowniczego miasta Bolesławiec”.
Zrealizowane w 2009 roku zadanie inwestycyjne polegało na połączeniu dwóch niezależnych dotąd, działających w mieście systemów ciepłowniczych Ciepłowni Komunalnej i Ciepłowni Centralnej.

Zakłady Energetyki Cieplnej S.A. w Katowicach
za „Budowę silników gazowych z generatorami energii elektrycznej zasilanych gazem z odmetanowania KWK Mysłowice-Wesoła”.
W latach 2008-2009 w celu stałej poprawy efektywności produkcji oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych w Ciepłowni Wesoła w Mysłowicach została zrealizowana inwestycja budowy dwóch silników gazowych wraz z generatorami energii elektrycznej opalanych odpadowym metanem z kopalni o mocy cieplnej 2x1,5 MW i elektrycznej 2x1,4 MW. Ta nowoczesna inwestycja posiada szereg cech nowatorskich oraz produkuje energię w skojarzeniu, przy wysokiej sprawności i przy spełnieniu wymagań norm i standardów w tym zakresie.

EKOLAUR PIE:
MetalCo Sp. z o.o., Katowice
za „Modernizację instalacji do wtórnego wytopu metali nieżelaznych lub ich stopów, w tym oczyszczalnia, odlewnia lub przetwarzanie metali z odzysku w Zakładzie Spółki MetalCo zlokalizowanym przy ul. Chorzowskiej 117 w Świętochłowicach”.
Spółka jest firmą o 20-letniej tradycji. Należy do branży metali nieżelaznych przemysłu hutniczego. Zajmuje się recyklingiem odpadów i złomów cynku oraz jego stopów, produkując z nich cynk w postaci bloków o minimalnej zawartości 98,5 proc. cynku. Ponadto produkuje również stopy cynku z aluminium i miedzią.

WYRÓŻNIENIE:
Regionalne Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej S.A. w Tychach
za „Efektywne ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery wraz ze zmniejszeniem emisji hałasu do otoczenia na oczyszczalni ścieków w Tychach-Urbanowicach”.
Wytwarzanie energii elektrycznej z paliwa odnawialnego, zastosowanie energooszczędnych urządzeń oraz wdrożenie ekologicznych technologii przyczyniło się do ograniczania emisji szkodliwych substancji do atmosfery, a także zmniejszyło emisję hałasu do otoczenia.

EKOLAUR PIE:
Katowicki Holding Węglowy S.A.
za „Działania proekologiczne w zakresie ograniczania emisji hałasu w KWK „Murcki- -Staszic” – Ruch „Boże Dary” oraz KWK „Wujek” – Ruch „Śląsk” ”.
W ramach przebudowy szybu „Zygmunt” KWK „Murcki-Staszic” zrealizowała szereg działań zmierzających do ograniczenia emisji hałasu, w tym między innymi w budynku wentylatorów zamontowano dla obsługi klimatyzowaną kabinę dźwiękoszczelną, wymieniono silniki jednobiegowe na dwubiegowe powodujące mniejszy hałas, wymieniono wentylatory dachowe na wentylatory nowszej generacji, w stacji wentylatorów wymieniono tłumiki w wentylatorach. Kopalnia „Wujek” zakończyła realizację przedsięwzięcia „Wybudowanie ekranu akustycznego przy wentylatorach głównego przewietrzania na terenie szybu III Ruch „Śląsk””. W jego ramach powstał ekran akustyczny, który poprawił warunki akustyczne terenów zabudowy mieszkalnej w Rudzie Śląskiej, położonych w sąsiedztwie szybu.


WYRÓŻNIENIA:
SITA Starol Sp. z o.o. z Chorzowa
za „Zakład produkcji paliw stałych oraz stację przeładunku odpadów niebezpiecznych”.
Firma SITA Starol zajmuje się kompleksowym zagospodarowaniem odpadów, a w szczególności produkcją paliw z odpadów wykorzystywanych w procesach odzysku energetycznego.

Związek Gmin Regionu Płockiego
za „Program unieszkodliwiania odpadów azbestowo-cementowych na terenie działania Związku Gmin Regionu Płockiego”.
W ramach projektu zrealizowano kompleksowe unieszkodliwienie pokryć dachowych zawierających azbest na terenie 13 gmin – członków Związku, tj. demontaż, załadunek, transport oraz zdeponowanie na składowisku. Realizacja zadania umożliwiła utylizację 89.154,01 m2 odpadów zawierających azbest.

W tej kategorii Ekolaura nie przyznano.


WYRÓŻNIENIE:
Kopalnia Węgla Kamiennego „Kazimierz-Juliusz” Sp. z o.o., Sosnowiec
za „Rekultywację terenu nr 8,6,3 KWK „Kazimierz-Juliusz” Sp. z o.o.”
Kopalnia od wielu lat prowadzi rekultywację terenów przekształconych działalnością górniczą, niwelując je za pomocą skały płonnej własnej, a następnie zagospodarowując, głównie w kierunku leśnym. Do chwili obecnej kopalnia zakończyła prace rekultywacyjne terenów o łącznej powierzchni 29 ha.

EKOLAUR PIE:
PGE Kopalnia Węgla Brunatnego Turów S.A., Bogatynia
za „Zrekultywowanie byłego zwałowiska zewnętrznego”.
Rekultywacja prowadzona była od lat sześćdziesiątych XX wieku i stanowiła swego rodzaju poligon doświadczalny dla wypracowania technologii rekultywacji leśnej, bo taki kierunek rekultywacji realizowano w Turowie. Powstał wpisany w krajobraz Pogórza Izerskiego obiekt uformowany w układ skarp i półek, z odtworzonym systemem hydrotechnicznym (180 km rowów, 130 zbiorników), na którym posadzono ponad 20 mln drzew. Niektóre z nich mają dzisiaj blisko 50 lat. Zwałowisko stanowi przyjazny dla środowiska obiekt i miejsce rekreacji okolicznych mieszkańców.


WYRÓŻNIENIA:
Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu
za „Termomodernizację obiektów, modernizację systemu grzewczego z wykorzystaniem energii odnawialnej w obiektach Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu”.
Celem projektu była kompleksowa modernizacja systemu grzewczego Szpitala. Zakres rzeczowy obejmował wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian i stropów, a także wymianę wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania z uwzględnieniem układów automatyki pogodowej, z układami pomiarowymi i systemem indywidualnej automatycznej regulacji temperatury pomieszczeń. Elementem  zadania była modernizacja źródeł ciepła oraz produkcji i przesyłu ciepłej wody użytkowej, gdzie zastosowano odnawialne źródło energii w formie układów baterii słonecznych wraz z układami automatyki i sterowania.

Zespół Turystyczno-Wypoczynkowo-Rehabilitacyjny Caritas Diecezji Opolskiej Sebastianeum Silesiacum w Kamieniu Śląskim
za „Wykorzystanie energii słonecznej w obiektach Caritas Diecezji Opolskiej w Kamieniu Śląskim” oraz „Budowę instalacji pomp ciepła na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej i technologicznej w ZTWR Caritas Diecezji Opolskiej Sebastianeum Silesiacum w Kamieniu Śląskim”.
Obydwa przedsięwzięcia ujęte zostały w jednym projekcie, którego cechą nowatorską jest softwar’owe połączenie obydwu systemów: solarnego i układu pomp ciepła, co daje możliwość chronologicznego wykorzystania poszczególnych źródeł energii, począwszy od najtańszych: w pierwszej kolejności układu solarnego, a następnie pomp ciepła uszeregowanych kaskadowo i włączających się kolejno jedynie wówczas, kiedy jest to niezbędne.

EKOLAUR PIE:
AQUA S.A., Bielsko-Biała
za „Praktyczne zastosowanie pomp ciepła do ogrzewania obiektów wodociągowych i kanalizacyjnych na przykładzie AQUA S.A. – Stacja Uzdatniania Wody Kobiernice”.
Źródłem energii dla pomp ciepła są woda lub ścieki. W 2009 roku w Spółce wdrożono pompy ciepła na kolejnym obiekcie technologicznym na Stacji Uzdatniania Wody w Kobiernicach. Stworzony system służy nie tylko do ogrzewania pomieszczeń o zróżnicowanej wymaganej temperaturze, ale również do klimatyzacji laboratorium chemiczno-biologicznego oraz wytwarzania ciepłej wody użytkowej.


WYRÓŻNIENIA:
Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu
za „Sposób wykorzystania proszków gaśniczych do prowadzenia profilaktyki pożarowej oraz wybuchowej w podziemnych zakładach górniczych”.
Po przeprowadzeniu w CSRG S.A. wielu prób i badań powstała technologia polegająca na podawaniu wycofanych z eksploatacji proszków gaśniczych do nieczynnych podziemnych wyrobisk poeksploatacyjnych oraz otamowanych pól pożarowych wraz z nośnikiem, którym jest gaz inertny, tzn. azot lub dwutlenek węgla. Podstawowe korzyści z wprowadzenia tej technologii polegają na tym, że nie składuje się wycofanych z eksploatacji proszków gaśniczych na składowiskach odpadów na powierzchni, a jednocześnie zmniejsza się zagrożenie pożarowe w podziemnych zakładach górniczych.

Polstage Sp. z o.o., Rybnik
za „Obserwatora Imisji”.
Obserwator Imisji to oprogramowanie komputerowe, które umożliwia oszacowanie imisji zanieczyszczeń pochodzącej z emitorów przemysłowych (na przykład elektrownie, elektrociepłownie). Program działa w trybie online, a jego przydatność została potwierdzona w projektach związanych z analizą stanu powietrza w otoczeniu dużych przedsiębiorstw na terenie południowej i centralnej Polski.

EKOLAUR PIE:
TAURON Polska Energia S.A.
za „TAURON EKO PREMIUM – produkt sprzedawany w ramach Systemu Gwarancji Sprzedaży Energii”.
TAURON EKO PREMIUM to pierwsza i do tej pory jedyna w Polsce energia elektryczna pozyskiwana z odnawialnych źródeł, której pochodzenie potwierdza Polskie Towarzystwo Certyfikacji Energii. Wypracowany wspólnie przez TAURON Polska Energia i PTCE system certyfikacji pozwala w pełni prześledzić rzeczywistą drogę przepływu handlowego. Jest on niezależny od funkcjonującego Systemu Świadectw Pochodzenia.


Zgłoszono 16 wniosków, formalnych zasad nie spełniło 8 wnioskodawców. Do konkursu zgłosiły się zarówno organizacje pozarządowe (non-profit), jak również instytucje naukowo-badawcze, jednostki gospodarcze. Członkowie Kapituły dokonali podziału wnioskodawców w tej kategorii na dwie grupy.


WYRÓŻNIENIE:
Fundacja Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego PANDA
za „Wydawnictwo ekologiczne PANDA – ochrona gatunków zagrożonych wyginięciem”.

EKOLAUR PIE:
Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej
za „Edukacja ekologiczna dla zrównoważonych społeczności realizowana przez Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej”.
Edukacja ekologiczna realizowana była przez programy: Włocławek miasto czyste przyjazne mieszkańcom, Przyroda Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej, Ekoinformacja, Wydawnictwa, WCEE ku zrównoważonemu rozwojowi, Ecosurvival edukacja ekologiczna w rekreacji i turystyce.


WYRÓŻNIENIA:
Uniwersytet Gdański
za „Bałtycki Festiwal Nauki”.
Bałtycki Festiwal Nauki (BFN) jest imprezą popularno-naukową, organizowaną od 2003 r. przez wyższe uczelnie województwa pomorskiego, instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk, instytuty branżowe oraz związane z nauką środowiska pozauczelniane. W ramach tegorocznej (już ósmej) edycji Bałtyckiego Festiwalu Nauki z listy ponad 800 wydarzeń 109 było poświęconych ochronie środowiska.

ElektroEko Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego S.A., Warszawa
za „Wystawa edukacyjna Dwa Światy Elektrośmieci”.
Była to pierwsza wystawa edukacyjna poświęcona tematyce recyklingu zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Ekspozycja dostępna była w Muzeum Techniki w Warszawie od 26 maja do 15 listopada 2009 roku. Podczas trwania wystawy odwiedziło ją ponad 60 000 osób.

EKOLAUR PIE:
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa
za „Budowę Kiosków meteorologicznych IMGW dla bieżącej prezentacji zjawisk i prognoz meteorologicznych oraz informacji o środowisku przyrodniczym dla Wybrzeża”.
Multimedialne Kioski Meteorologiczne to kolejne przedsięwzięcie zaraz po serwisie pogodowym www.pogodynka.pl, którego zadaniem jest wyjście naprzeciw nowatorskim prezentacjom informacji związanych z bieżącymi zjawiskami, prognozą meteorologiczną oraz informacjom o środowisku przyrodniczym całej Polski.

Gratulując i dziękując Laureatom oraz Wyróżnionym, w swym wystąpieniu kończącym oficjalną część Gali IX edycji Konkursu Jerzy Swatoń podkreślił szczególną w tym roku różnorodność wniosków, a także bogactwo działań podejmowanych na rzecz środowiska i zrównoważonego rozwoju. Życząc wszystkim zgromadzonym dalszych sukcesów, zachęcił do kolejnych inicjatyw. My także dołączamy się do tych życzeń.

Redakcja