Stosowanie technologii z wykorzystaniem źródeł odnawialnych jest jednym z istotnych elementów zrównoważonego rozwoju, przynoszącym konkretne efekty ekologiczno-energetyczne, a także wymierne korzyści gospodarcze i społeczne. Rozwój odnawialnych źródeł energii pozwala m.in. na szybszy rozwój nowych technologii, redukcję emisji gazów i pyłów, oszczędność energetycznych surowców kopalnych, a także aktywizację lokalnych społeczności.

Nowe zadania wynikające dla Polski, zgodnie z międzynarodowymi wymaganiami w zakresie realizacji pakietu energetyczno-klimatycznego zakładają, że energia z odnawialnych źródeł energii w 2020 roku stanowić ma 15 procent całej energii elektrycznej wytwarzanej w Polsce. Dlatego już teraz dla Wojewódzkiego Funduszu wspieranie lokalnych programów i inicjatyw związanych z wdrażaniem nowoczesnych projektów technologii energetycznych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii traktowane jest jako jedno z najpilniejszych oraz najważniejszych wyzwań.
W ramach tego priorytetu Wojewódzki Fundusz może udzielać wsparcia finansowanego na zabudowę kolektorów słonecznych, pomp ciepła i kotłów na biomasę, a także na zastosowanie innych urządzeń i systemów do produkcji energii elektrycznej i cieplnej (instalacje wykorzystujące biogaz, elektrownie wodne i wiatrowe itp.).

Stosowanie technologii z wykorzystaniem źródeł odnawialnych jest jednym z istotnych elementów zrównoważonego rozwoju, przynoszącym konkretne efekty ekologiczno-energetyczne, a także wymierne korzyści gospodarcze i społeczne. Rozwój odnawialnych źródeł energii pozwala m.in. na szybszy rozwój nowych technologii, redukcję emisji gazów i pyłów, oszczędność energetycznych surowców kopalnych, a także aktywizację lokalnych społeczności.

Nowe zadania wynikające dla Polski, zgodnie z międzynarodowymi wymaganiami w zakresie realizacji pakietu energetyczno-klimatycznego zakładają, że energia z odnawialnych źródeł energii w 2020 roku stanowić ma 15 procent całej energii elektrycznej wytwarzanej w Polsce. Dlatego już teraz dla Wojewódzkiego Funduszu wspieranie lokalnych programów i inicjatyw związanych z wdrażaniem nowoczesnych projektów technologii energetycznych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii traktowane jest jako jedno z najpilniejszych oraz najważniejszych wyzwań.
W ramach tego priorytetu Wojewódzki Fundusz może udzielać wsparcia finansowanego na zabudowę kolektorów słonecznych, pomp ciepła i kotłów na biomasę, a także na zastosowanie innych urządzeń i systemów do produkcji energii elektrycznej i cieplnej (instalacje wykorzystujące biogaz, elektrownie wodne i wiatrowe itp.).
Rocznie średnio 20 zadań mających w swoim zakresie zastosowanie różnego rodzaju źródeł energii odnawialnej uzyskuje dofinansowanie ze środków WFOŚiGW. Koszt tych inwestycji można oszacować na około 18 mln zł, a dofinansowanie ze środków WFOŚiGW – na około 8 mln zł (w tym w formie dotacji około 2 mln zł). Można zaobserwować coraz większe zainteresowanie wnioskodawców wykorzystaniem energii odnawialnej. W najbliższych latach Fundusz z pewnością będzie dysponował wystarczającymi środkami umożliwiającymi finansowanie zadań, pozwalających na sprostanie zarówno dyrektywom unijnym w zakresie dostosowania naszej gospodarki do norm europejskich, jak i wymaganiom mieszkańców regionu, którzy dzięki m.in. stosowaniu najnowszych ekologicznych technologii energetycznych chcą żyć w coraz lepszych warunkach.
Równie ważne są przedsięwzięcia związane z szeroko rozumianym oszczędzaniem energii. Dotyczy to zarówno wdrażania projektów nowoczesnych, efektywnych i przyjaznych środowisku układów technologicznych związanych z przesyłaniem i użytkowaniem energii,
jak i termomodernizacji obiektów w zakresie wynikającym z audytu energetycznego, ponieważ podstawowym celem pomocy finansowej udzielanej przez WFOŚiGW jest skuteczne wspieranie działań dotyczących racjonalnego gospodarowania energią i wykorzystania energooszczędnych i proekologicznych rozwiązań technologicznych. Inwestycje takie przynoszą efekty m.in. w postaci oszczędności zużycia paliw oraz zmniejszenie emisji pyłów i gazów,
w tym przede wszystkim dwutlenku węgla odpowiedzialnego za efekt cieplarniany. W ostatnim czasie coraz częściej tego typu rozwiązania stosowane są z powodzeniem już na szczeblach gminnych, bo też tam kształtuje się przede wszystkim ekologiczna świadomość odbiorców i użytkowników energii. W ramach tego priorytetu Wojewódzki Fundusz może udzielać wsparcia finansowanego na kompleksową termomodernizację obiektów, obejmującą modernizację źródeł ciepła i wewnętrznych instalacji grzewczych wraz z dociepleniem przegród budowlanych i wymianą stolarki okiennej i drzwiowej, wymianę sieci cieplnych, modernizację układów oświetleniowych oraz układów pompowych.
Rocznie średnio 120 zadań mających na celu oszczędzanie energii uzyskuje dofinansowanie ze środków Wojewódzkiego Funduszu. Ich koszt można ocenić na około 130 mln zł, a wsparcie ze środków Funduszu na 60 mln zł. Efekt energetyczny uzyskany dzięki tym inwestycjom stanowi zmniejszenie zużycia energii netto o ok. 166 000 GJ w skali roku. Zatem warto razem z Funduszem podjąć to wyzwanie i dzięki oszczędzaniu energii chronić środowisko.
Dofinansowanie dla osób prawnych (jednostki samorządu terytorialnego, zakłady opieki zdrowotnej, szkoły i uczelnie wyższe, przedsiębiorcy, spółdzielnie mieszkaniowe, stowarzyszenia, fundacje itp.), może być udzielane w formie:
– dotacji,
– preferencyjnych pożyczek z możliwością ich częściowego umorzenia,
– dopłat do oprocentowania kredytów bankowych.
Łączne dofinansowanie na realizację zadań inwestycyjnych w formie pożyczki i dotacji w 2009 roku może wynosić do 80% kosztów kwalifikowanych.
Oprocentowanie pożyczek wynosi 0,6 stopy redyskonta weksli, lecz nie mniej niż 3% w stosunku rocznym, okres spłaty maksymalnie 10 lat, przy czym możliwa jest roczna karencja w spłacie kapitału.
Wysokość dotacji na zabudowę źródła energii odnawialnej, w zależności od zakresu inwestycji, może wynosić:
– dla jednostek sektora finansów publicznych na zadania polegające na:
• zastosowaniu kolektorów słonecznych lub kotłów na biomasę w obiektach użyteczności publicznej – do 50% kosztów kwalifikowanych w obiektach istniejących i do 40% kosztów kwalifikowanych w obiektach nowobudowanych,
• zastosowaniu pomp ciepła w obiektach użyteczności publicznej – do 40% w obiektach istniejących i do 30% w obiektach nowobudowanych,
– dla pozostałych osób prawnych (wyłącznie w obiektach istniejących) na zadania polegające na:
• zastosowaniu kolektorów słonecznych lub kotłów na biomasę – do 40% kosztów kwalifikowanych,
• zastosowaniu pomp ciepła – do 30% kosztów kwalifikowanych,
– dla wszystkich osób prawnych na zadania polegające na zastosowaniu innych urządzeń i systemów do produkcji energii ze źródeł odnawialnych – do 25% kosztów kwalifikowanych.
Maksymalna kwota dotacji na zakres związany z wykorzystaniem energii odnawialnej wynosi 400.000 zł.
Dotacje na realizację inwestycji z zakresu ochrony atmosfery niezwiązanych z odnawialnymi źródłami energii mogą uzyskać:
– jednostki sektora finansów publicznych realizujące zadania w obiektach użyteczności publicznej,
– pozostałe osoby prawne realizujące zadania w obiektach użyteczności publicznej wpisanych do rejestru zabytków.
Wysokość dotacji w tych przypadkach może wynosić do 50% kosztów kwalifikowanych, lecz nie więcej niż 400.000 zł. Wysokość dotacji zależy głownie od kosztu uzyskania efektu ekologicznego, stopnia kompleksowości inwestycji oraz jej lokalizacji.
Kosztami kwalifikowanymi są koszty bezpośrednio ponoszone na:
• nabycie maszyn, urządzeń, linii technologicznych oraz materiałów niezbędnych do realizacji inwestycji,
• roboty budowlano-montażowe i demontażowe,
• obiekty i infrastruktura związana z inwestycją,
• rozruch technologiczny.
Obiekt użyteczności publicznej to budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, wojska, straży, policji, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej i socjalnej, sportu.
Osobom fizycznym i wspólnotom mieszkaniowym Wojewódzki Fundusz oferuje niskooprocentowane kredyty w ramach linii kredytowych utworzonych ze środków WFOŚiGW obsługiwanych przez Bank Ochrony Środowiska SA.
Maksymalna wysokość kredytu może wynosić 90% kosztów całkowitych, lecz nie więcej niż 300.000 zł. Oprocentowanie kredytu wynosi 0,6 s.r.w., lecz nie mniej niż 3% w stosunku rocznym. Kredyt nie podlega umorzeniu. Okres spłaty wynosi maksymalnie 7 lat, w tym możliwa jest roczna karencja w spłacie kapitału.

Marek Adamus, Łukasz Frydel
Zespół Ochrony Atmosfery WFOŚiGW
w Katowicach