Licznik odwiedzin:  |
 |
Kolumny dofinansowane
przez WFOŚiGW w Katowicach
|
Szczególne znaczenie dla poprawy
warunków panujących w województwie śląskim ma realizacja inwestycji
zmierzających do redukcji tzw. niskiej emisji. Wszelkie działania
mające na celu zmniejszenie lub eliminację zagrożeń środowiska
wynikających z występowania niskiej emisji są jednym z głównych
priorytetów dofinansowania inwestycji przez Wojewódzki Fundusz.
Mając na uwadze ten szczególny problem, WFOŚiGW w Katowicach od 2002
roku wspiera m.in. wdrażanie tzw. obszarowych programów ograniczenia
niskiej emisji. W ramach tego działania Gminy z terenu województwa
śląskiego, po opracowaniu i zatwierdzeniu uchwałą Rady Gminy programu
ograniczenia niskiej emisji, mogą ubiegać się o dofinansowanie z
Wojewódzkiego Funduszu, z przeznaczeniem na termomodernizację
jednorodzinnych domów mieszkalnych, będących własnością osób
fizycznych. Uzyskane w ten sposób środki są następnie przekazywane
przez Gminy poszczególnym mieszkańcom, którzy zgłosili chęć
uczestnictwa w programie oraz spełniają wymogi formalne.
Prekursorem tych działań była Gmina Tychy, która przygotowała
"Kompleksowy program zmierzający do obniżenia niskiej emisji w
dzielnicach peryferyjnych z 1500 budynków jednorodzinnych i z
indywidualnych kotłowni węglowych"a. W ramach programu realizowanego w
latach 2002-2004 spośród ok. 4500 jednorodzinnych domów mieszkalnych,
zlokalizowanych na peryferiach miasta Tychy, w ogromnej większości
ogrzewanych starymi, tradycyjnymi kotłami węglowymi, zmodernizowano
kotłownie w 1500 budynkach. Osiągnięte efekty ekologiczne i ekonomiczne
wywołały presję właścicieli budynków jednorodzinnych na władze Gminy
Tychy, co spowodowało organizację kolejnej edycji "Kompleksowego
programu..." w latach 2006-2007, w ramach której zmodernizowano
kolejnych 700 kotłowni. Realizacja obu edycji programu, których koszt
wyniósł 24,6 mln zł, uzyskała wsparcie finansowe ze środków WFOŚiGW w
łącznej wysokości 15,3 mln zł, w tym 1,6 mln zł w formie dotacji i 13,7
mln zł w formie preferencyjnej, częściowo umarzalnej pożyczki.
Rezultaty osiągnięte w pilotażowym programie realizowanym przez Gminę
Tychy spowodowały duże zainteresowanie władz samorządowych
ograniczeniem emisji zanieczyszczeń na terenach swoich Gmin, a także
zainteresowanie lokalnych społeczności.
Wynikiem tego zainteresowania jest znaczna liczba opracowywanych przez
Gminy programów oraz ich wdrożenie do realizacji za pomocą wsparcia
finansowego Wojewódzkiego Funduszu.
Zakres programów obejmuje głównie modernizację kotłowni z zastosowaniem
niskoemisyjnych kotłów węglowych, a w ostatnim czasie coraz częściej
także kotłów gazowych. Sporadycznie stosowane są kotły olejowe, kotły
na biomasę i pompy ciepła.
Ponadto znaczna część programów przewiduje w swoim zakresie możliwość
instalacji systemów solarnych wspomagających przygotowanie ciepłej wody
użytkowej w okresie poza sezonem grzewczym. W niektórych przypadkach
poszerzono programy o możliwość wykonania termoizolacji przegród
budowlanych, wymiany stolarki okiennej oraz modernizacji instalacji c.o.
Obecnie jest w trakcie realizacji lub zrealizowało programy
ograniczenia niskiej emisji, obejmujące budynki jednorodzinne, 48 Gmin,
w tym 5 Gmin (Tychy, Goczałkowice Zdrój, Piekary Śląskie, Sławków oraz
Bieruń) po zrealizowaniu pierwszego etapu programu wystąpiło o jego
wznowienie i rozszerzenie.
Wojewódzki Fundusz udzielił dofinansowania na realizację programów w
łącznej kwocie 102,8 mln zł (w tym 2,7 mln zł w formie dotacji i 100,1
mln zł w formie preferencyjnej pożyczki z możliwością częściowego
umorzenia).
W większości przypadków Gminy przekazują właścicielom budynków środki
Wojewódzkiego Funduszu – w tym pochodzące z pożyczek – w formie
dotacji, biorąc „na siebie” spłatę pożyczki do momentu uzyskania
umorzenia.
Wysokość dofinansowania udzielanego przez Wojewódzki Fundusz zależy
m.in. od zasad dofinansowania zadań, obowiązujących w WFOŚiGW w roku, w
którym był realizowany program oraz od stopnia zanieczyszczenia
powietrza w danej gminie. Maksymalna wysokość dofinansowania w różnych
latach wahała się od 50 do 75% kosztów kwalifikowanych inwestycji.
W bieżącym roku Gminy z obszaru województwa śląskiego mogą ubiegać się
o dofinansowanie na wdrażanie programów ograniczenia niskiej emisji w
formie pożyczki do 60% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanej w
wysokości 0,6 stopy redyskonta weksli, lecz nie mniej niż 3% (w
bieżącym roku oprocentowanie to wynosi 3,15%). Pożyczka ta może być
umorzona do wysokości 50% wykorzystanej kwoty pożyczki, pod warunkiem
przeznaczenia umorzonej kwoty na nowe zadanie proekologiczne.
Efekt ekologiczny osiągnięty w wyniku już zrealizowanych lub obecnie
realizowanych etapów programów dla 48 Gmin odpowiada rocznemu
ograniczeniu zużycia węgla w wysokości ok. 58 100 ton.
Efektem rzeczowym tych programów jest modernizacja ponad 11 tys.
lokalnych kotłowni w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych (w ponad
połowie obiektów połączona z zabudową instalacji solarnych, w części
budynków także z termoizolacją oraz sporadycznie z modernizacją
instalacji centralnego ogrzewania).
Poza niewątpliwymi korzyściami, zarówno w skali makro (odczuwalne
zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza na obszarze funkcjonowania
programu), jak i mikro (zwiększenie wygody obsługi oraz poprawa
komfortu cieplnego użytkowników zmodernizowanych systemów grzewczych),
należy zwrócić uwagę również na problemy związane z wdrażaniem
programów ograniczenia niskiej emisji, narastające zwłaszcza w ostatnim
czasie.
Z jednej strony brak norm emisji dla stosowanych w budynkach
jednorodzinnych kotłów małej mocy, brak też przepisów narzucających
modernizację źródeł ciepła w celu dostosowania do aktualnych standardów
czy obligujących użytkowników do spalania paliw dobrej jakości, nie ma
więc możliwości egzekwowania od użytkowników systemów grzewczych
zachowań mających na celu dbałość o środowisko. Z drugiej strony
problemem jest wzrastająca cena nośników energii – w tym najczęściej
stosowanych: węgla o sortymencie kwalifikujących go do spalania w
niskoemisyjnych kotłach węglowych i gazu ziemnego – oraz coraz większe
problemy z dostępnością odpowiednich sortymentów węgla. Przyczyny te
sprawiają, że część właścicieli budynków, pomimo możliwości uzyskania
znacznego wsparcia finansowego, rezygnuje z wymiany źródła ciepła,
pozostając przy eksploatacji przestarzałych, niewygodnych w obsłudze
kotłów opalanych paliwem stałym, umożliwiających spalanie węgla o
różnym sortymencie, a także odpadów komunalnych, nie bacząc na
szkodliwe oddziaływanie emitowanych zanieczyszczeń na środowisko
naturalne i zdrowie ludzi.
Średnia cena węgla do kotłów niskoemisyjnych wraz z dostawą na
przestrzeni ostatnich lat wzrosła kilkukrotnie – w 2002 roku wynosiła
ok. 280 zł, w 2005 roku ok. 320 zł, natomiast obecnie wynosi już ok.
640 zł. Cena gazu ziemnego również znacznie wzrosła – od kwoty 1 zł/m3 w 2002 roku, poprzez 1,1 zł/m3 w 2005 roku, aż do kwoty 1,7 zł/m3 w chwili obecnej.
Od 2009 roku Wojewódzki Fundusz dofinansowuje wyłącznie zabudowę kotłów
węglowych retortowych bądź tłokowych, rezygnując z wspierania zabudowy
kotłów komorowych, pomimo posiadania przez nie certyfikatów
energetyczno-emisyjnych.
Do tej pory, w wyniku realizacji programów, przy współudziale środków
Wojewódzkiego Funduszu, w sposób odczuwalny przez lokalną społeczność,
na wielu obszarach ograniczony został jeden z najbardziej uciążliwych
problemów występujących na terenie województwa śląskiego – problem
niskiej emisji. Problem ten był – i w wielu rejonach nadal jest –
szczególnie odczuwalny na terenach zurbanizowanych o dużej gęstości
zaludnienia (gdzie źródła niskiej emisji wytwarzają ok. 50%
zanieczyszczeń, a ich oddziaływanie jest szczególnie negatywne ze
względu na ich bezpośredni wpływ na lokalną ludność), a także – ze
względu na specyfikę terenu – w wielu górskich miejscowościach
wypoczynkowych.
W ostatnim okresie, z przyczyn niezależnych od Wojewódzkiego Funduszu,
który rokrocznie oferuje na korzystnych warunkach wsparcie finansowe
dla tego typu inwestycji, maleje zainteresowanie udziałem mieszkańców w
programach ograniczenia niskiej emisji, co jest spowodowane głównie
wspomnianym wzrostem cen paliw.
Opracował: Marek Adamus
Zespół Ochrony Atmosfery WFOŚiGW
w Katowicach
|
|
 "Image")
 "Image")
 "Image")